نیكلای ایوانویچ لباچفسكی (Lobachevsky, Nikolay Ivanovich) از جمله اولین كسانی بود كه قواعد هندسه اقلیدسی را كه بیش از 2000 سال بر علوم مختلف ریاضی و فیزیك حاكم بود درهم شكست. كسی باورش نمی شد هنگامی كه اروپا مركز علم بود شخصی در گوشه ای از روسیه بتواند پایه های هندسه اقلیدسی را به لرزه در بیاورد و پایه های علم در قرن نوزدهم را پی ریزی كند.
خیال نداریم راجع به خود او صحبت كنیم بلكه می خواهیم بطور مختصر بیان كنیم كه او چه كرد. در میان اصول هندسه اقلیدسی اصلی وجود دارد به اینصورت : از هر نقطه خارج یك خط نمی توان بیش از یك خط موازی ( در همان صفحه ای كه خط و نقطه در آن قرار دارند) به موازات آن خط رسم كرد.
در طول سالها این اصل اقلیدس مشكل بزرگی برای ریاضی دانان بود. چرا كه ظاهری شبیه به قضیه داشت تا اصل. مقایسه كنید آنرا با این اصل اقلیدس كه می گوید بین هر دو نقطه می توان یك خط راست كشید و یا اینكه همه زوایای قائمه با هم برابر هستند.
حقیقت آن است كه بسیاری از ریاضی دانان سعی كردند كه این اصل اقلیدس را اثبات كنند اما متاسفانه هرگز این امر ممكن نشد. حتی خیام در برخی مقالات خود سعی در اثبات این اصل كرد اما او نیز همانند سایرین به نتیجه نرسید.
لباچفسكی (1792 - 1856) نیز همانند بسیاری از دانشمندان علوم ریاضی سعی در اثبات این اصل كرد و هنگامی كه به نتیجه مطلوب نرسید نزد خود به این فكر فرو رفت كه این چه هندسه ای است كه بر پایه چنین اصل بی اعتباری استوار شده است. اما لباچفسكی در كوشش بعدی خود سعی كرد تا رابطه میان هندسه و دنیای واقعی را پیدا كند.
او معتقد بود اگر نتوانیم از سایر اصول هندسه اقلیدسی این اصل را ثابت كنیم باید به فكر مجموعه اصول دیگری برای هندسه باشیم. اصولی كه در دنیای واقعی حضور دارند. او پس از بررسی های بسیار چنین بیان كرد :
از هر نقطه خارج یك خط می توان لااقل دو خط در همان صفحه به موازات خط رسم كرد
هر چند پس از این فرض بنظر می رسید كه وی در ادامه به تناقض های بسیاری خواهد رسید اما او توانست بر اساس همین فرض و مفروضات قبلی اقلیدس به مجموعه جدید از اصول هندسی برسد كه حاوی هیچگونه تناقضی نباشد. او پایه های هندسه ای را بنا نهاد كه بعدها كمك بسیار زیادی به فیزیك و مكانیك غیر نیوتنی نمود.
| 
تبادل
لینک هوشمند
خبرنامه وب سایت:
آمار
وب سایت:
